Xưa có một người giải thích rằng: pháp của Phật có tính thiết thực hiện tại, không bị chi phối bởi không gian và thời gian tức là ở đâu cũng thế, xưa nay hay mai sau cũng thế… như kiểu một chân lý bất biến. Hiểu vậy không thỏa đáng, nhưng nếu đi vào tranh luận thì thật khó. Nó đơn giản là hiện tại là hiện tại và không có thì nào ở đây cả. Chỉ có thật sự thân chứng sự tồn tại độc lập của khoảnh khắc hiện tại với các sự vật hiện tượng đang diễn ra thì mới thấu hiểu được điều này. Hôm nay, đọc HỢP NHẤT VỚI VŨ TRỤ (Eckhart Tolle) tiện tay copy lại đoạn này:

…”Thời gian vốn được xem là sự tiếp nối liên tục của nhiều khoảng khắc, một số “tốt”, một số “xấu”. Nhưng nếu xem xét kỹ hơn, nói cách khác là nhìn bằng trải nghiệm trực tiếp của chính mình, ta sẽ thấy không hề có nhiều khoảng khắc đến vậy. bao giờ cũng chỉ có duy nhất Khoảnh khắc hiện tại mà thôi. Sự sống luôn diễn ra ngay lúc này. Toàn bộ cuộc sống của chúng ta mở ra trong Hiện tại trải dài liên tục. Ngay cả quá khứ hay tương lai cũng chỉ tồn tại khi ta hồi tưởng hoặc dự đoán về chúng. Và ta đều hồi tưởng hoặc dự đoán trong khoảnh khắc tồn tại duy nhất: Khoảnh khắc hiện tại.

Vậy tại sao lại có nhiều khoảnh khắc đến vậy? Bởi vì khoảnh khắc Hiện tại bị nhầm lẫn với việc xảy ra, với những điều chứa đựng trong đó. Không gian của Hiện tại bị nhầm lẫn với sự việc diễn ra bên trong không gian ấy. Sự nhầm lẫn giữa khoảnh khắc hiện tại với những gì diễn ra trong đó không chỉ làm xuất hiện ảo tưởng về thời gian mà cả ảo tưởng về bản ngã.”…

Mọi thứ mà chúng ta cho rằng là thấy sau đó, đều là kết quả của tư duy, tưởng tượng, đều là kết quả của ý thức hay của bản ngã. Chúng ta không thể thấy ngay lúc đó, không thể thấy tâm mình đang biến đổi như thế nào khi các sự kiện đang diễn ra, không thể thấy sự tồn tại dường như là độc lập của sự kiện, của tâm, trong khoảnh khắc trải dài của thời gian, của không gian thì thật lãng phí – chúng ta chỉ mãi là sản phẩm của cái Tôi.