– Em cẩn thận không lại tu thành Yêu nữ đấy. – Thầy tôi nói.
– Sao ạ? Sao thế được. Em thấy tốt mà. Mọi thứ quanh em đều tốt. Tâm tính em cũng tốt lên mà. Không còn cáu giận, tham sân nữa.
– Em xem phim Tây du kí, có thấy Yêu nào cũng xấu không? Thậm chí còn rất xinh, rất giỏi. Chính đạo và Tà đạo chỉ khác nhau ở chữ Phụ thuộc thôi.
– Thật là em chưa hiểu. Em thấy em đâu có Phụ thuộc điều gì. Em thích em chơi, em thích em làm. Em đàn, hát, thơ, ca là do em thích. Đâu có ai bắt em, em cũng đâu có bắt ai.
– Em đang phụ thuộc vào cái Thích đó thôi. Không ai bắt em mà chính em bắt em. Em không bắt ai nhưng em lại thích người khác thích cái mình thích.
– Nhưng mà em thấy mình Tĩnh lặng rồi mà. Em đâu có ồn ào.
– Em không ồn ào tay chân, mồm miệng. Nhưng tâm em ồn ào. Sự tĩnh lặng trên con đường đạo của em mới chỉ là sự lờ mờ, chưa như nó là.

Tôi tần ngần, trầm ngâm nhưng vẫn gật đầu với câu thầy nói. Có chút hoang mang, có chút khó hiểu, và có chút gì đó nó như đánh sụp một bức tường trong tôi. Tôi nhớ lại sự thực hành của mình.

Tôi yêu từng nhành cây ngọn cỏ, tôi yêu từng chiếc lá buông rơi bên lề đường. Một ngọn gió heo may thổi qua cũng làm tôi bật lên một vài câu thơ, câu hát. Tôi mơ đi trong cái cõi vốn dĩ là mơ này. Tôi trải tâm mình theo cánh gió, trải tâm mình theo tiếng hát. Cứ phiêu du, cứ đu đưa như vậy. Thật giống với cảm giác lơ tơ mơ. Và khi nhìn rõ ra, mới thấy rằng, mình đang vừa không phải là mình, mình không làm chủ được mình, và mình lại còn bị lôi kéo theo những điều đó.

Những ai đã ở trong cảnh đó rồi thì thấy, thật sự tuyệt vời. Nó lâng lâng, dễ chịu, bồng bềnh như ở chốn tiên. Vì cảnh đời với mình giờ không còn là xấu. Cái gì cũng tốt, nhìn đâu cũng tốt. Nhưng xét về mặt năng lượng, cái tâm thức của mình đã không trụ lại. Nó bay đi khắp nơi, tản mát khắp nơi. Nó rơi vào một thứ tệ hai hơn sự đau khổ đó là Hỉ lạc. Thọ khổ thì có thể thoát ra. Thọ Hỉ lạc chỉ khiến người ta chìm đắm như thuốc phiện. Những người mới yêu nhau chính là rơi vào ảo cảnh này. Khi yêu nhau nhìn đâu cũng thấy đẹp, người mình yêu là đẹp nhất, tuyệt vời nhất. Đời thật là dịu dàng, êm ái nếu không có tình yêu. Và chẳng ai muốn thoát ra khỏi trạng thái này cả. Nhưng vốn dĩ, nó chỉ là do thọ tưởng của chúng ta tạo dệt nên. Khi yêu nhau một thời gian, hay ngay sau khi kết hôn, mọi thứ trở về với thực tế. Người ta rơi một phát từ trên chín tầng mây xuống đất thôi, mà người ta gọi luôn là địa ngục.

Tôi nhớ lúc đó, nhà tôi tràn ngập hoa và tranh. Có những hôm 4,5 lọ hoa ở trong nhà. Nếu nhà tôi đất rộng, chắc sẽ trồng hoa khắp nơi. Điều đó, ai nghĩ cũng là tốt. Nhưng có ai nhìn ra đó chính là sự phụ thuộc. Ra ngoài đường, nhìn thấy hoa là: ôi đẹp quá, đẹp quá… Và thế là mua, là cắm, không cần biết là hoa cũ chưa tàn, hay tiền trong túi còn bao nhiêu… Mắt còn nhìn thấy cái đẹp, còn khởi tâm sở hữu là còn phụ thuộc. Nó cũng tương tự như việc bạn thích đi du lịch. Vì bạn cho rằng nơi đó đẹp, cảnh đó đẹp. Bạn muốn ngắm nhìn, muốn thỏa mãn nhãn thức. Chưa đi được thì lăn lưng ra kiếm tiền để đi. Đi xong về hết lại lăn lưng ra kiếm tiền. Và cảnh đẹp chỉ thỏa mãn được vài ngày ngắn ngủi. Còn tâm trí thì mệt mỏi với việc kiếm tiền và sức khỏe thì dần suy kiệt. Đó chính là sự phụ thuộc.

Còn về tâm tính thì sao? Ngày đó, tôi không nóng giận đơn giản vì tôi đang vui. Sự vui mừng đó nó nhiều quá khiến tôi cũng không thật bận tâm tới những chuyện vụn vặt khác. Thậm chí có điều gì lớn hơn chút thì dùng sự mặc kệ để đối đãi. Sự nóng giận hay không nóng giận thực chất đang phụ thuộc vào tâm thái của tôi lúc đó. Nó không hề xuất phát tự sự hiểu biết như thực, hay sự tuệ minh về sự vật hiện tượng, từ sinh sinh diễn của nhân duyên. Nó chẳng qua đang được uống thuốc an thần để lừa tâm trí mà thôi. Nếu thực sự không còn nóng giận, thì đâu còn định kiến, thế này là tốt, thế kia là xấu, thế này là đúng, thế kia là sai, …Thực ra bạn đang chẳng bận tâm tới người khác hay cái khác, đơn giản là vì bạn cho rằng không đáng để bận tâm. Trong ngắn ngủi sát na, sự phân tích lô gic thiệt hơn của bạn vẫn diễn ra quá nhanh. Nó nhanh tới mức mà bạn không hề nhận ra. Rồi bạn lặng thinh và nghĩ là mình tĩnh lặng với đời.

Những ngày đó, tôi sống trong mơ cảnh, sống trong sự an yên mà người đời mong muốn có được. Nhưng tĩnh lặng vẫn là phụ thuộc nếu nó phụ thuộc sự tĩnh lặng. Vô vàn nhiều người tu tập ở đây không thể ra nổi, đơn giản họ không nhận ra sự phụ thuộc. Cõi mơ hoa này thực sự là một nơi an trú tuyệt vời níu giữ chân những người đi tiếp tới Đại Đạo.

Giờ thì cũng đã hiểu những lời thầy nói. Những cái tâm thích đó chính là tâm ma. Tâm ma đâu phải là làm điều ác mới là ma. Tâm ma chính là cái dẫn ta rời xa chính cái chân tâm của mình, thấy cái thấy biết như thực của mình. Tâm ma hấp dẫn, lôi kéo, giăng bẫy lôi kéo ta vào ảo cảnh để ta mê mẩn, ngất ngây trong đó mà không biết đường về. Tâm ma cực nguy hiểm khi Thiền định. Bất kể cái gì thấy khi ngồi thiền đều là Tâm ma. Một câu hát khởi lên, một bài thơ khởi lên, thậm chí cả một vị Phật trước mặt… đều là Tâm ma. Người sống tỉnh thức sẽ hoàn toàn làm chủ tâm trí của mình. Không khởi sinh niệm thì không có niệm đến.

Mình đã phụ thuộc vào cái thích của mình thì chớ lại còn muốn người khác thích giống mình đó chính là sự làm dày thêm sự phụ thuộc vào mình. Đó là sự bành trướng bản ngã vi tế. Người tu chính đạo, sẽ đến không thấy hình, đi không thấy bóng, không có tốt xấu, không có đúng sai, không có đẹp dở… thì làm sao có thể bảo người khác như thế tuyệt hay không tuyệt, cũng càng không bảo người khác điều đó hay lắm, tốt lắm, đúng lắm… thích đi, làm đi, theo đi. Không phải mỗi người một căn cơ, mà họ hiểu, cần tự hiểu chính mình, tìm cái phù hợp với mình, thuận theo tự nhiên mới là Đại Đạo.

Tản mạn chút thế. Cũng gọi là có chút bản ngã khi cố ý chia sẻ với những đồng đạo đang trên con đường trở về một chút. Các đồng hữu hoan hỉ, tĩnh lặng quan sát tâm mình và thọ hưởng. Các bậc giác ngộ nếu có điều gì cần đóng góp, trò cúi đầu tri ân trọ giáo.