Điều này thực sự rất khó nhận ra, với người bình thường điều này thậm chí được cho là tốt nữa. Đó là khi ai đó nói bạn không giống người bình thường theo nghĩa thông thường. Còn bạn cảm thấy mình đang sống ở cõi mơ hoa nào đó, những người ngoài kia đang sống rất phàm tục. Thực tế bạn đã bị lạc trong một trú xứ “lạ”. Nếu bạn nhận ra vẫn là còn cách chữa, có những người không nhận ra nổi và kẹt luôn ở ốc đảo đó cả đời. Thậm chí không tái sinh nổi, mà cũng không đoạn tận nổi vì đã bám chấp cõi đó là có thực, một cảnh giới có thực.

Tại sao lại như vậy?

Đầu tiên, về mặt lý thuyết, khi căn trần tiếp xúc sinh thọ tưởng (giác quan tiếp xúc thế giới sinh cảm giác và tâm biết cảm giác đó), tại đó tưởng – tâm biết trực tiếp được dẫn truyền lên não để tiếp xúc với kho chứa thông tin sinh ra tà niệm hoặc chánh niệm. Trong đó tà niệm kích hoạt thông tin do tri thức, kinh nghiệm cá nhân mà có nên phát sinh tham/sân/si; còn chánh niệm kích hoạt thông tin Minh nên không có tham/sân/si.

Nhưng trường hợp ở trên thì lại không kích hoạt niệm nào cả, tà niệm không, chánh niệm không, nên tham/sân/si không có mặt, nhưng minh cũng không mặt. Ở đây vẫn dừng lại ở tâm biết trực tiếp nhưng là lạc thọ hoặc bất khổ bất lạc thọ, ít khi dừng có khổ thọ vì đa số hoàn cảnh sống của người này cơ bản là tốt. (Cần tìm hiểu là có 3×6=18 tâm biết trực tiếp). Và chính vì thế họ cứ mơ màng, mơ màng, bay bổng, phi thực tế, không làm hại ai cả, không khó chịu với ai cả, nhưng chính bản thân họ lại đang đắm chìm vào nó mà không hề hay biết.

Nguy hiểm có hai cái: một nếu khổ xảy đến người này sẽ cực kì đau khổ, như kiểu cả cái ốc đảo bị phá vỡ, cả một cõi mơ bị phá vỡ vậy. Thứ hai nguy hiểm như trên đã nói là không tái sinh mà cũng không đoạn tận mà là một “linh hồn” vất vơ vì họ không có niệm nhưng lại bám chặt vào cõi mơ đó.

Vậy thì làm cách nào?

Cần hiểu đúng: thế giới này là cảm giác do căn trần tiếp xúc mà sinh ra, các cảm giác đó là Vô thường, vô chủ, vô sở hữu, chúng đến không do ai mời, đi không do ai đuổi. Từ Vô thường đó đơn giản mà, nói mãi, có cái gì khó hiểu ở chỗ này đâu. Vậy, đã nói mãi tại sao bạn còn giữ chặt lấy bên mình. Nó sinh lên rồi mất đi thì quan sát làm gì nhiều. Biết nó đến, biết nó đi thế là xong. Đằng này, biết nó đến, giữ luôn nó ở lại, lại còn sống chung luôn với nó, dùng nó xây lên ước mơ của bạn. Xong.

Hãy biết cách Quan sát đúng nhưng Quan sát xong hãy ném nó sang một bên. Có như vậy bạn mới Thực Sống, Thực Thiền.

P.s: chính vì chỉ biết Quan sát, mà nhiều người nói rằng: tham/sân/si tôi quan sát và biết tâm tôi đang có tham/sân/si mà tại sao nó lại không hết, thậm chí còn dầy và đặc hơn.