Một Hà Nội nắng và vắng nhưng đẹp vô cùng trong sự tĩnh lặng những ngày đầu xuân.
Người ta sợ tự do vì người ta sợ cảnh phải một mình lang thang trên phố vắng, sợ cảm giác cô đơn đến cùng cực khi không ai ở bên.
Một lần, khi ngồi cùng bạn trong một quán rượu nhỏ bên lề đường, khi chúng tôi cùng cất tiếng ca và những người bên cạnh cùng lắng nghe rồi cùng ca, tôi bất giác dừng lại: người việt mình thực ra rất cô đơn, hoặc tự họ cảm thấy rất cô đơn. Bạn tôi chỉ cười. Còn tôi tiếp tục chiêm nghiệm về phát giác của mình. Rất nhiều, rất nhiều những quán xá ven đường, rất nhiều những hỗ túm năm tụm ba tụ tập, của mọi tầng lớp từ tri thức tới xe ôm đầu phố… Họ cần một sẻ chia, họ cần một đồng cảm hay có thể chăng chỉ là được nói ra những suy nghĩ trong lòng – đơn giản vậy thôi.
Người Việt, phần lớn, ngoài tín ngưỡng đạo mẫu, thờ cúng ông bà tổ tiên tại gia, thì họ không còn có đức tin nào khác. Tôn giáo không. Chính trị không. Chính vì họ không có niềm tin, nhưng lại phải có niềm tin vào một ngày mai tươi đẹp hơn, một đất nước tươi đẹp hơn sau các cuộc chiến tranh trường kì nên tự trong lòng họ bất an. Ngoài việc họ cúi đầu, bái lạy bức tượng lặng im trong chùa để tìm một niềm an ủi nào đó, thì họ không có sự đối thoại nào đáng giá cả. Tôi thích Đạo Thiên chúa, mỗi chủ nhật hàng tuần họ tới nhà thờ, họ xưng tội, họ xin lời khuyên từ cha xứ. Còn chùa chiền ở Việt Nam, những người dân bình thường chỉ tới làm lễ giải hạn, làm lễ cầu an, làm lễ cầu siêu… Những con người ngoài việc lo sợ, họ đâu có gì được gọi là thanh tẩy tâm hồn, hoặc mở ra một sự giác tuệ mới. Cùng lắm là những lời khuyên: bố thí đi, làm việc thiện đi, làm từ tâm đi để…. Một loạt những cái để, lý do dài dằng dặc để người ta đã lo sợ càng lo sợ hơn vào nhân quả. Một lối sống nhân quả không có tuệ, làm vì bất an chứ không phải họ cảm thấy hạnh phúc hay tràn tình yêu thương từ nó.
Người ta đã bất an rồi, người ta sẽ khó tha thứ. Vì người ta quy tội lỗi đó cho một lý do nào đó, một hoàn cảnh nào đó, thậm chí cả một quả nghiệp rất mơ hồ từ cái gọi là kiếp trước. Mà không chịu tự suy xét, lỗi đó từ đâu ra, do thiếu hiểu biết, do các yếu tố hội tụ chưa đủ, do mình còn chưa nỗ lực 100%… Và khi người ta không tha thứ cho mình, cho người thì lòng người ta chất nặng trăm ngàn mối ưu tư. Người ta không tha thứ nhưng lại không thừa nhận là mình không tha thứ, vì nếu thừa nhận thì lại tự nhận mình chưa tốt. Và vì không tha thứ nên người ta nói xấu nhau, chỉ trích nhau sau lưng… hình thành nên các nhóm tụm năm tụm ba… nói dăm ba câu chuyện không liên quan tới mình.
Khi bạn có một đức tin, khi bạn tự xây được tượng đài trong lòng mình, xây dựng những hiểu biết tự giác, thì bạn mới có thể an yên, mới có thể bước một mình trên phố vắng mà lòng không thấy cô đơn, không thấy cần bất kì ai ở bên. Phố nhộn nhịp có cái đẹp của nhộn nhịp. Phố vắng có cái đẹp của vắng. Trong sự thanh vắng, bạn có thể lắng nghe được bước chân của mình, lắng nghe được từng nhịp đập của trái tim mình. Yêu thương nở hoa trong trái tim bạn và nắng rạng rỡ trên khuôn mặt bạn.
Một ngày đầu xuân, 4 người của gia đình nhỏ chúng tôi mà ở 3 nơi khác nhau. Tôi xác lập cho các bạn nhỏ nhà tôi ngay từ bé không sợ hãi một mình, không sợ hãi cô đơn, mình cần tìm điểm tựa từ chính mình hoặc chí ít từ các bậc thầy cao quý.
